برنامه نویسی ماشینهای تراش CNC
مجموعه دستورالعمل هایی برای ماشین کاری یک قطعه که به سیستم کنترل ماشین داده می‌شود برای درست کردن یک قطعه توسط ماشین CNC با استفاده ا ز زبان ماشین صورت می‌گیرد؛ درنتیجه باید اطلاعات کاملی در مورد قطعه کار، نحوه ماشین کاری، مسیر حرکت ابزار برشی، سرعت‌های برش، دستگاه مختصات و نقاط صفر و سیستم کنترل داده شده بخش عمده این اطلاعات و دستورالعمل‌ها در قالب برنامه CNC تنظیم شده و وارد حافظه ماشین می‌شود در برنامه نویسی ماشینهای CNC می‌توان از زبانهای مختلف برنامه نویسی و حتی از روش‌های پارامتریک استفاده کرد. زبان مورد استفاده و مورد نظر در اینجا زبان compact می‌باشد که در واقع برنامه نویسی با استفاده از کدهای عملیاتی می‌باشد.
برنامه نویسی ماشینهای CNC عملا به دو روش نوشته و تهیه می‌شود که عبارتند از:
برنامه نویسی دستی
در برنامه نویسی دستی طرح کارمطابق نقشه قطعه کار تهیه می‌شود بدین صورت که پس از روئیت نقشه قطعه کار ابزارهای لازم برای ساخت انتخاب می‌شود و تقدم و تأخر آنها نیز معین می‌شود و سپس نقاط حرکت ابزارها تعیین و محاسبه می‌شود و برنامه به صورت دستی و به زبان برنامه نویسی آن ماشین تهیه می‌شود و باز هم اطلاعات به صورت دستی وارد ماشینی می‌گردد در مورد قطعات ساده بهتر است که این اطلاعات مستقیماً به روی ماشینی‌نوشته شود.
برنامه نویسی توسط سیستم‌های CAD/CAM
برنامه نویسی توسط رایانه‌ای برای قطعات پیچیده که محاسبات نقاط حرکت ابزار امکان‌پذیر نمی‌باشد به کار می‌رود. ابتدا قطعه مورد نظر توسط نرم‌افزارهای مربوطه طراحی و ترسیم می‌شود و سپس به کمک نرم افزارهای ساخت برنامه نحوه براده برداری تعیین و برنامه قابل فهم برای ماشینی CNC تهیه می‌شود.
در هر صورت برای نوشتن برنامه ماشین کاری یک قطعه باید قبلا مراحل زیر را انجام شده باشد.
۱- بررسی نقشه و انتخاب ماشین مناسب
۲- طراحی قید و بند در صورت نیاز و ابزارهای مورد نیاز
۳- محاسبان پارامترهای ماشینکاری
۴- تعیین نقطه صفر قطعه کار و نوع سیستم اندازه دهی
۵- تهیه پیش نویس برنامه
۶- آماده سازی و وارد کردن برنامه
۷- شبیه سازی برنامه
۸- اجرای برنامه
تذکر: بهتر از قبل از بستن قطعه کار در محل مربوطه یک باربرنامه بدون قطعه چک شود تا از عدم برخورد ابزارها و یا عدم وجود حرکات ناخواسته اطمینان حاصل نمود.
هر برنامه از اجزاء زیر تشکیل شده است
نام برنامه
این عنوان از یک سمبل که عموماً علامت % است به همراه یک عدد که شماره برنامه می‌باشد تشکیل شده است و در سیستم کنترل SINUMERIK این عدد بین ۱ تا ۹۹۹۹ می‌تواند تغییر کند هر برنامه دارای یک شماره خاص خود می‌باشد.
در صورتی که برنامه در خارج کامپیوتر ماشین نوشته شده و سپس به حافظه ماشین وارد شود باید به علامت% عنوان MPFکه معرف حافظه اصلی (Main program file) می‌باشد اضافه شده و سپس شماره برنامه را ذکر نمود.
پایان برنامه
انتهای برنامه با یکی از کدهای ۰۲Mیا ۰۳M یا ۹۹M مشخص می‌شود که عموماً ۰۲M ،۰۳M می‌باشد.
۰۲M: که پایان برنامه برای تولید یک قطعه
۰۳M : کد پایان برنامه و برگشت به اول برنامه برای تراش قطعه بعدی و تولید انبوه
۹۹M: کد پایان برنامه و امکان ایجاد تغییرات در برنامه در هنگام برنامه نویسی دستی
متن برنامه
متن اصلی برنامه که بین عنوان و علامت پایان برنامه قرار دارد از تعدادی خط یا بلوک برنامه تشکیل شده است هر خط برنامه را یک بلوک برنامه گویند کلیه دستورها و اطلاعات لازم درباره متغیرهایی مانند سرعت برش سرعت دورانی اسپیندل مسیر حرکت ابزار و سرعت سریع خطی یا حرکت خطی یا مقدار پیشروی مشخص و غیره در این بلوک‌ها قرار خواهند گرفت.
ساختار بلوک
هر خط برنامهCNC را یک بلوک برنامه گویند که ممکن است شامل یک دستور و یا بیشتر باشد.
هر بلوک برنامه از اجزاء زیر تشکیل شده است
a – شماره بلوک (Block Number)
۰۰۴۰ G01 X1- F0.3
کلمات شماره بلوک
شماره بلوک با حرف N مشخص می‌شود که در ابتدای هر بلوک قرار می‌گیرد شماره بلوک از ۱N تا ۹۹۹۹N می‌تواند باشد برخی از کنترل‌ها نیاز به آوردن شماره بلوک نسبت ولی در صورت آوردن نباید تکراری باشد ولی با این وجود توصیه می‌شود که برای کلیه بلوک‌ها شماره ذکر شود.
افزایش شماره بلوک اختیاری است و می‌تواند توسط دستگاه تنظیم شود ولی شماره را معمولا به صورت ده تا ده‌تایی در نظر می‌گیرند و بعضی اوقات به صورت ۵ تایی نیز وجود دارد.
ترتیب اجرای یک برنامه به شماره بلوک‌ها ارتباطی ندارد که برنامه با توجه به ترتیب قرار گرفتن بلوک‌ها اجرا خواهد شد در واقع در هر زمان ده بلوک به طور همزمان توسط واحد کنترل پردازش می‌شود.
در صورت تمایل به نمایش یک توضیح و یادآوری آن می‌توان یک بلوک فرعی به بلوک‌های اصلی اضافه کرد و هر بلوک فرعی با علامت از بلوک اصلی جدا می‌شود نیازی به شماره بلوک ندارد این بلوک جنبه‌های اجرایی نداشته و فقط یک عبارت توضیحی است.
کلمه: (word)
دستورات و اطلاعات برنامه در قالب کلمات (word) گنجانده می‌شود. در هر بلوک تعدادی word می‌تواند قرارداد مشروط بر آن که:
– تعداد کل کاراکترهای موجود در بلوک ۱۲۸ بیشتر نشود.
– دستورها یکدیگر را لغو نکنند.
– دستوراتی که باید بصورت منفرد آورده شوند در یک بلوک مجزا قرار گیرند.
اصول اولیه
تعریف کاراکتر: (Character)
عبارت است از یک حرف، رقم یا یک علامت مانند: حروف از A-Z تا اعداد از ۹-۰ تا و علامات مانند =- +. و غیره.
تعریف فرمان: عبارت است از دستورالعمل خاصی که عمل به خصوص از قبل تعریف شده در حافظه ماشین را انجام می‌دهد.
مانند فرمان ۰۳M برای چرخش محور در جهت موافق.
اجزای فرمان:
در فرمان از یک قسمت حرفی (آدرس) و یک قسمت عددی تشکیل گردیده است.
در فرمان مقابل حرف S آدرس فرمان نامیده می‌شود ۵۰۰S قسمت عددی می‌تواند با واحد و یا بدون واحد باشد اگر قسمت عددی بدون واحد باشد در اصطلاح به آن که گوییم )۰۳M) در فرمان بالا واحد بصورت RPM می‌باشد و منظور سرعت چرخش اسپیندل ۵۰۰ دور در دقیقه می‌باشد. واحد تغذیه F میلیمتر در دقیقه (فرز) و میلیمتر در دور (تراش) است.
برنامه
برنامه عبارت است از تعدادی دستورالعمل تعریف شده که از کنار هم قرار گرفتن آنها عملیات به خصوصی را ماشین انجام می‌دهد. این دستورالعمل‌ها از قبل تعریف شده و در قالب حرف و رقم می‌باشند و این فرمان‌ها طبق اصول برنامه نویسی در کنار هم استفاده می‌گردند.
انواع برنامه
برنامه اصلی Main program Or Part program
برنامه فرعی Sub. program Or Subroutin Or Macro
برنامه اصلی برنامه‌ای است که محتویات آن بدون هیچ محدودیتی تعریف می‌شوند ولی برنامه فرعی یا زیربرنامه جهت خلاصه شده متن برنامه اصلی و جلوگیری از تکرار فرمانهای تکراری و ساده‌تر شدن متن برنامه اصلی‌استفاده می‌گردد.
حالت کلی یک برنامه
اسم برنامه %
———————– – ۱N
———————– ۲N
———————— ۳N
——————– Nn
پایان برنامه
نحوه نوشتن فرمان‌ها در سیستم‌های کنترل مختلف متفاوت می‌باشد. در سیستم FANUC اسم برنامه در محدوده زیر قابل تعریف است ۹۹۹۹….. ۰۱و پایان برنامه اصلی با ۳۰M و پایان برنامه فرعی با ۹۹M تعریف می‌شود.
محورهای مختصات
سه نوع محور مختصات داریم
۱- محورهای مختصات تک بعدی
۲- محورهای مختصات دو بعدی (تراش)
۳- محورهای مختصات سه بعدی (فرز – سنتر)
از لحاظ ساختار دو نوع محور مختصات داریم:
۱- محورهای مختصات اصلی شامل X.Y.Z
۲- محورهای مختصات کمکی شامل i.j.k
تقسیم محورهای مختصات از نظر کاربردی:
۱- محورهای مختصات دکارتی (کارتزین)Cartezian
۲- محورهای مختصات قطبی polar Coordinate
مثال:
مختصات دکارتی P1(XP1,YP1)
مختصات قطبی(L,a) ۱P
انواع اندازه گذاری:
اندازه گذاری نسبی یا زنجیره‌ای (Incremental Relative)
در این روش هر نقطه نسبت قبلی معرفی می‌گردد.
اندازه گذاری مطلق یا ثابت (Absolute)
تمامی اندازه گذاری‌ها نسبت به نقطه مبدأ انجام می‌پذیرد.
انواع فرمان‌ها
فرمانهای خود نگهدار: فرمانهایی که‌اگر یکبار در سطری تعریف گردند به طور اتوماتیک در سطر بعدی نیز حضور خواهند داشت و لزومی به تعریف مجدد آنها نیست.
فرمانهای غیر خود نگه دار: فرمانهایی که اگر در یک سطر تعریف گردند دیگر نمی‌توانند در سطرهای بعدی به طور اتوماتیک حضور یابند و در صورت نیاز در سطرهای بعدی باید نوشته گردند.
فرمانهای هم‌گروه: (حذفی- دو گروه) فرمانهایی که در ابتدای برنامه نویسی باید یکی از فرمانهای هم‌گروه تعریف شوند در غیر این صورت برنامه اجرا نمی‌شود.
در ابتدای برنامه یکی از فرمانهای هم گروه زیر باید تعریف گردند.
۹۰G برای واحد مطلق یا ۹۱G برای واحد نسبی
۲۰G برای واحد طول (inch) یا ۲۱G برای واحد طول (mm) 42 -G41 G40G جبران ابزار شعاعی و حذف آن
۱۷G برای انتخاب صفحه X-Y یا ۱۸ Gبرای انتخاب صفحه X-Z
فرمانهای حاکم: (پیش فرض) فرمانهایی که به محض روشن کردن دستگاه بطور اتوماتیک پیش فرض دستگاه می‌باشند و نوشتن یا ننوشتن آنها تأثیری در اجرای برنامه ندارد.
فرمانهای پیش فرض عبارتنداز:
۴۰G – 21G – ۹۵G – ۹۰G – ۱۸G
آدرس‌های مورد استفاده در برنامه نویسی ماشینهای تراش با سیستم کنترل فانوک
A- تعریف زاویه در برنامه نویسی خاص
C- تعریف مقدار اندازه پخ در گوشه‌ها جهت گرفتن تیزی لبه‌ها
F – تعریف مقدار بار پیشروی بر حسب mm/min و یا mm/rpm
F – تعریف مقدار گام پیچ تراش در برنامه نویس پیچ تراش تک کورس ۳۲G
G- تعریف فرمانهای آماده سازی و عمومی General Function
G – محدوده تعریف این آدرس از۹۹ – G00G می‌باشد.
H- آدرس مربوط به تعریف برنامه نویسی شرطی با محاسبات ریاضی محدوده تعریف از ۹۹H – 01H می‌باشد.
H- کاربرد این آدرس همیشه با فرمان ۶۵G است.
I – آدرس مختصاتی کمکی در جهت محور X
K – آدرس مختصاتی کمکی در جهت محورZ
M- آدرس مربوط به تعریف فرمانهای کمکی
M- محدوده تعریف از۹۹ -M00M است.
N – آدرس مربوط به تعریف شماره سطر در برنامه اصلی و برنامه فرعی
توضیح: نوشتن شماره سطر بیشتر در موقع برنامه نویسی شرطی و پارامتری و در موقع Block search در حالت اپراتوری استفاده می‌شود.
O- آدرس مربوط به تعریف اسم برنامه اصلی و اسم برنامه فرعی
محدوده تعریف از ۹۹۹۹-۱O است.
P- آدرس مربوط به تعریف صدا کردن اسم برنامه فرعی در داخل برنامه اصلی
P- آدرس مربوط به تعریف اجرای ادامه برنامه از یک سطر خاص در داخل برنامه اصلی در حالتی که از ساب پروگرام استفاده می‌شود.
P- آدرس مربوط به تعریف پارامتر خاص در برنامه نویسی شرطی با استفاده از فرمان ۶۵G
Q- آدرس مربوط به تعریف پارامتر خاص در برنامه نویسی شرطی با استفاده از فرمان ۶۵G
R- آدرس مربوط به تعریف پارامتر خاص در برنامه نویسی شرطی با استفاده از فرمان ۶۵G
S -آدرس مربوط به تعریف دوره ثابت با فرمان ۹۷G
S – آدرس مربوط به تعریف متغیر با فرمان ۹۶G
S – آدرس مربوط به تعریف مقدار ماکزیمم دوره با فرمان ۵۰G
T – آدرس مربوط به تعریف شماره ایستگاه ابزار از ۱۲T – ۰۱T
U – آدرس مربوط به تعریف برنامه نویسی نسبی در جهت محور X
-W آدرس مربوط به تعریف برنامه نویسی نسبی در جهت محور Z
X – آدرس مربوط به تعریف برنامه نویسی مطلق در جهت محور X
Z – آدرس مربوط به تعریف برنامه نویسی مطلق در جهت محور Z
حالت کلی فرمان T
دو شماره اول شماره ایستگاه ابزار
دو شماره بعدی شماره حافظه فرعی ابزار در Tool Offset
۱-۲) لیست G کدهای مخصوص تراش CNC با سیستم کنترل Fanuc
| کارکرد (وظیفه) | G کد |
| حرکت سریع (موقعیت دهی) | GOO |
| حرکت خطی | GO1 |
| حرکت دورانی در جهت عقربه‌های ساعت | GO2 |
| حرکت دورانی در جهت عکس عقربه‌های ساعت | GO3 |
| مکث زمانی | GO4 |
| حرکت اینتر پلا سیون استوانه‌ای | (۰۱G)7.1 G |
| حرکت اینتر پلا سیون قطبی | )۱۱۲G)12.1 G |
| کنسل کردن حرکت اینتر پلاسیون قطبی | )۱۱۳G)13.1 G |
| صفحه X,Y | G17 |
| صفحه Z,X | G18 |
| صفحه Z,Y | G19 |
| مقادیر بر حسب اینچی | G20 |
| مقادیر بر حسب متریک | ۲۱ G |
| تغییرات سرعت خاموش | G25 |
| تغییرات سرعت روشن | G26 |
| کنترل کردن اتوماتیک برگشت به نقطه صفر | G27 |
| برگشت اتوماتیک به نقطه صفر | G28 |
| برگشت به نقطه خاص | G30 |
| پرش | G31 |
| پیچ تراشی با گام ثابت | G32 |
| پیج تراشی با گام متغیر | G34 |
| جبران ابزار اتوماتیک محور X | G 36 |
| جبران ابزار اتوماتیک محور Z | G 37 |
| جبران گوشه دایروی | G 39 |
| لغو جبران ابزار | G 40 |
| جبران ابزار از سمت چپ | G 41 |
| جبران ابزار از سمت راست | G 42 |
| ماکزیمم دوران اسپیندل | G50 |
| صدا کردن ماکرو | G 65 |
| سایکل پرداخت کاری | G 70 |
| سایکل طولی (خشن کاری) | G 71 |
| سایکل عرضی (خشن کاری) | G 72 |
| سایکل شیارزنی پیشانی | G 74 |
| سایکل شیارزنی جانبی (محیطی) | G 75 |
| سایکل پیچ تراشی | ۷۶ G |
| کنسل کردن سایکل پیت شده | G 80 |
| سایکل سوراخ کاری پیشانی | G 83 |
| سایکل قلاویز کاری پیشانی | G 84 |
| سایکل داخل تراش پیشانی | G 86 |
| سایکل سوراخ کاری جانبی | G 78 |
| سایکل قلاویز کاری جانبی | G 88 |
| سایکل داخل تراش جانبی | G89 |
| سایکل پیچ تراشی | G 92 |
| کنترل سرعت برش ثابت | G96 |
| سرعت برش متغیر | G 97 |
۲-۲) لیست M کدهای مخصوص تراش CNC با سیستم کنترل Fanuc
| کارکرد (وظیفه ( | M کد |
| توقف برنامه | ۰۰M |
| توقف اختیاری | ۰۱M |
| پایان برنامه | ۰۲M |
| دوران محور اصل در جهت CW | ۰۳M |
| دوران محور اصلی در جهت CCW | ۰۴M |
| توقف دوران محور اصلی | ۰۵M |
| گرفتن اتوماتیک قطعه روشن | ۰۶M |
| گرفتن اتوماتیک قطعه خاموش | ۰۷M |
| جریان مایع خنک کاری روشن | ۰۸M |
| جریان مایع خنک کاری خاموش | ۰۹M |
| شمارش قطعه | ۱۰M |
| بسته شدن اتوماتیک درب | ۱۱M |
| باز شدن اتوماتیک درب | ۱۲M |
| پیشروی میله بار (تغذیه) روشن | ۱۳M |
| بسته شدن فک‌های سه نظام اصلی | ۱۴M |
| باز شدن فک‌های سه نظام اصلی | ۱۵M |
| حرکت دنباله مرغک به جلو | ۱۶M |
| حرکت دنباله مرغک بر عقب | ۱۷M |
| تعیین موقعیت محور اصلی | ۱۹M |
| دوران محور فرز کاری در جهت CW | ۲۳M |
| دوران محور فرزکاری در جهت CCW | ۲۴M |
| توقف دوران محور فرزکاری | ۲۵M |
| پایان برنامه و بر گشت به اول برنامه | ۳۰M |
| حرکت مجموعه مرغک به جلو | ۳۲M |
| حرکت مجموعه مرغک به عقب | ۳۳M |
| کنسل کردن کنترل محور | ۶۶M |
| کنترل محور C روشن | ۶۷M |
| لغو کنترل محور C | ۶۸M |
| فشار ترمز زیاد محور C روشن | ۶۹M |
| فشار ترمز کم محور C روشن | ۷۰و۷۱M |
| دوش مایع خنک کاری روشن | ۷۴M |
| دوش مایع خنک کاری خاموش | ۷۵M |
| جریان هوا جهت دور کردن برده‌های روشن | ۷۸M |
| جریان هوا جهت دور کردن برادهای خاموش | ۷۹M |
| حرکت نقاله براده به جلو | ۹۳M |
| حرکت نقاله براده به عقب | ۹۴M |
| توقف حرکت نقاله براده | ۹۵M |
فرمانهای برنامه نویسی
حالت کلی فرمان۰۰ G این فرمان محورهای X,Z با حداکثر سرعت پیشروی حرکت می‌کنند و نیاز به تعریفFeed ندارد. ) F بصورت درصد)
G00 X Z
۲-۱۰-۲حالت کلی فرمان ۰۱G :
X(U) / Z(W) / X,Z (U,W) F ۰۱G
پخ زنی و قوس زنی لبه‌های تیز:
می‌توان بین دو خط عمود بر هم یک پخ ۴۵ درجه یا قوس ربع دایره ایجاد نمود.
حالت کلی فرمان پخ زنی:
روش اول : X Z R F
G02 : فرمان قوس زنی ساعتی
: G03 فرمان قوس زنی در خلاف جهت عقربه‌های ساعت
X : مختصات نقطه پایان قوس در جهت محور X
Z : مختصات نقطه پایان قوس در جهت محور Z
R : شعاع قوس
F : پیشروی
– شکل کلی فرمان
روش دوم
,F X,Y,I,K
XS ZS ۰۱ G
F XS ZS I K ۰۲ G
…۰۱G
XS ZS ۰۱ G
F XS ZS I K ۰۳ G
…۰۱G
– ۴-۱۰-۲فرمان :۹۰ G
فرمان سیکل تک کورسی (روتراشی در جهت محور Z برای یک سری کارهای تکراری)
حالت کلی X/U Z/W F90 G
X :مختصالت نقطه پایانی کورس در جهت محور X
Z : مختصات نقطه پایان کورس در جهت محورZ
F : تغذیه
در این فرمان برگشت بصورت ۴۵ درجه است.
فرمان ۹۰ Gبرای سطوح مخروط:
فرمان پیچ تراشی ۳۲G
الف) فرمان پیچ تراشی تک خطی برای پیچ‌های استوانه‌ای
این فرمان عمل برگشت را انجام نمی‌دهد و بایستی با فرمان u خارج شد
حالت کلی فرمان ۳۲G
مطلق Z /X F 32G
نسبی W /U F32G
X: متخصات نسبی نقطه پایان در جهت محور X به صورت مطلق
Z: متخصات نسبی نقطه پایان در جهت محور Z به صورت مطلق
U: متخصات نسبی نقطه پایان در جهت محور U به صورت نسیی
W: متخصات نسبی نقطه پایان در جهت محور W به صورت نسیی
F: گام پیچ
– ۶-۱۰-۲پیچ تراشی۹۲ G
فرمان پیچ تراشی تک کورسی برای پیچ‌های استوانه‌ای (این فرمان عمل برگشت را انجام می‌دهد)
حالت کلی فرمان ۹۲G
مطلق X Z F ۹۲G
نسبی U W F ۹۲G
-۲فرمان پیچ تراشی تک کورس برای پیچ های مخروطی (این فرمان عمل برگشت را انجام می دهد )
حالت کلی فرمان ۹۲G
مطلق X Z F R92G
نسبی U W F R92G
R+ – در پیچ تراشی خارج
R- – در پیچ ترشی داخل
در پیچ تراشی استوانه‌ای مختصات نقطه شروع در جهت محور X با مختصات نقطه
پایان در جهت محور Xمساوی نمی‌باشد.
۲-۱۰-۷- سیکل پیچ تراشی مرکب ۷۶G Threading Cycle :
حالت کلی:
Pm r a Q d min Rd 76G
X/U Z/W Ri PK Q d FI ۷۶G
۱Xp – مختصات نقطه شروع سیکل در جهت محور X
۱Zp – محتصات نقطه شروع سیکل در جهت محور Z
۷۶G- تعریف فرمان پیچ تراشی سیکلی مرکب
pm – تعداد تکرار پیچ تراشی سیکلی مرکب
pr – مقدار اندازه پخ در آخرین پیچ تراشی (از ۹٫۹ -۰٫۱۱ Lمی‌باشد و L ام پیچ است)
Pa- زاویه نوک قلم پیچ تراشی محدوده زوایا عبارتست از: صفر- ۲۹ – ۳۰ – ۵۵ – ۶۰ – ۸۸ درجه
Q D MIN مقدار min عمق بار (بصورت شعاعی) که بر حسب میکرون وارد می‌شود
Rd – مقدار عمق بار پرداخت (بصورت شعاعی) که بر حسب میکرون وارد می‌شود
X/U – مختصات نقطه پایان پیچ در جهت محور X مطلق / نسبی
Z/W – مختصات نقطه پایان پیچ در جهت محور Z مطلق /نسبی
Ri – مقدار اندازه ارتفاع مخروط، اگر پیچ مخروطی باشد
PK – عمق بار کلی پیچ بصورت شعاعی و بر حسب میکرون و عددی مثبت
Q D- مقدار اندازه عمق بار در کورس اول و بر حسب میکرون (عمق بار بتدریج کم گردید و به عمق min می‌رسد)
FI – گام پیچ
مثال :
مطلوب است برنامه نویسی پیچ تراشی۲×۲۰M به طول۴۰ میلیمتر
;۰۰۰۱O
;۰W ۰U 28G
;۰۱۰۱T
;۸۰۰S 04M ۹۷G
; ۸۰ M5 Z ۲۵X 00G
;۲۰۰R ۳۰۰Q ۰۳۰۰۶۰P 67 G
;۲F 600Q ۱۲۸۰P ۴۰Z- ۱۷٫۴۴X ۷۶G
;۰W ۰U 28G
;۵M
;۳۰M
پیچ بری چند راهه
با استفاده از گد Q که زاویه شروع پیچ تراش را مشخص می‌کند این کار باعث می‌شود که ما بتوانیم پیچ‌های چند راهه را تراشکاری نمائیم.
حالت کلی Z (W) F Q ۳۲ G
-Z (W) نقطه پایانی در محور Z
-F گام پیچ تراشی
Q – زاویه شروع پیچ تراشی
اگر مقدار زاویه نوشته نشود صفر حساب می‌شود
مقدار زاویه بر حسب۰٫۰۰۰۱ در جه حساب می‌شود بنابراین برای نوشتن زاویه ۱۸۰ درجه باید به صورت۱۸۰۰۰۰ نوشت و اگر آن را بصورت ۱۸۰٫۰۰۰ بنویسیم نمی‌تواند بخواند
مقدار زاویه را می‌توان بین ۰-۳۶۰۰۰۰ درجه در نظر گرفت
مثال
۴۰G ۰۰G
۰٫۴F . ۳۸- W 32G
۷۲X 00G
۳۸W
۴۰X
۱۸۰۰۰۰Q . 4F. 38-W 32G
۷۲X 00G
پیچ تراشی هلالی
استفاده کنید از فرمان ۳۵G و ۳۶G برای ماشین کاری رزوه دایروی با یک گام مشخص
و در امتداد محور اصلی
؛ F-a – (W) –z (U) X
۳۵G – فرمان پیج زنی در جهت عقربه های ساعت
۳۶G – فرمان پیج زنی در عکس عقربه های ساعت
X(U) – مختصات انتهای کمان (یکسان برای ۰۲G و ۰۳G)
X(W)- مختصات انتهای کمان (یکسان برای ۰۲G و ۰۳G)
I.K – مختصات مرکز قوس نسبت به نقطه شروع استفاده کنید از مختصات نسبی (برای ۰۲G و ۰۳G یکسان است)
R – مقدار شعاع دایر
F – مقدار کام در امتداد محور اصلی
Q – مقدار زاویه شروع پیچ تراشی (۳۶۰۰ – ۰ بر حسب ۰٫۰۰۱۰)
سیکل تراشی مرکب در جهت طولی و عرضی
الف) طولی:
در این سیکل تراش مرکب کلیه روتراش‌ها انجام می‌گردد.
حالت کلی فرمان ……..۰
۱ZP 1XP 00G
R1U 71G
FST 1W 2U 100Q ۱۰P ۷۱G
… ۱۰N
.
.
.
۱۰۰N
۱۰۰ Q 10 P 70G
.
.
.
۳۰M
۱XP : مختصات نقطه شروع سیکل در جهت محور X
۱Zp : مختصات نقطه شروع سیکل در جهت محور Z
۷۱G: تعریف فرمان خش کاری سیکل مرکب در جهت طولی
۱U : مقدار عمق بار نفوذ در هر موقع (بصورت قطری وارد گردد یعنی عمق بار ضربدر
R : مقدار اندازه برگشت در هر موقع
۱۰P : شماره اولین سطر شروع سیکل پرداخت
۱۰۰Q : شماره آخرین سطر پایان سیکل پرداخت
۲U : مقدار عمق بار اضافی جهت پرداخت در جهت محور X بصورت قطری
۱W : مقدار عمق بار اضافی جهت پرداخت در جهت محور Z
F : مقدار بار پیشروی
T : ابزار
۷۰G : تعریف فرمان پرداخت در سیکل
نکته: اگر فرمان ۷۰G تعریف نگردد مشکلی در اجرای برنامه پیش نمی‌آید و فقط مقدار اندازه‌ای که جهت پرداخت در نظر گرفته‌ایم ماشین کاری نخواهد شد.
ب) عرضی ۷۲G
در این سیکل تراش مرکب تراشکاری بصورت عرضی انجام می‌گیرد روش کار مانند ۷۱G است و فقط به جای U،W نوشته می‌شود
XP1 ZP1 ۰۰G
W R 72G
W F 1U ۱۰۰Q ۱۰ P72G
۱۰N
.
.
.
۱۰۰N
۱۰۰G ۱۰G ۷۰G
۳۰M
نکته: در سایکل طولی (۷۱G)بعد از دادن کدها اولین حرکت باید در جهت محور x باشد و در سایکل عرضی (۷۲ G) اولین حرکت در جهت Z باشد.
نکته: سایکل طولی (۷۱G) برای داخل تراش و روتراش مثل هم هستند و تنها تفاوت آنها در علامت U می‌باشد در روتراش مقدار U را مثبت و در داخل تراشی مقدار U را منفی در نظر می‌گیریم.
و همچنین در سایکل عرضی (۷۲G) اجرای سایکل در سمت راست قطعه و چپ قطعه به علامت W بستگی داردجهت اجرای سایکل در سمت راست مقدار Wمثبت اجرای سایکل در سمت چپ مقدار W منفی در نظر گرفته می‌شود همچنین ما می‌توانیم شیاری را در داخل قطعه ایجاد نمائیم در این صورت مقدار U و W هر دو را منفی در نظر می‌گیریم.
سایکل ایجاد شیار در پیشانی ۷۴G
حالت برنامه
X(U) Z(W) P Q R F 74G
عمق براده برداری به ازای هر بار
-X(U) مختصات در محور X
-Z(W) عمق برش کل در محور z
-P حرکت اتوماتیک بر محور X
-Q حرکت اتوماتیک در محور Z
-R مقدار برگشت از انتهای سوراخ
-F سرعت پیشروی
سایکل ایجاد شیار در جانبی (محیطی) ۷۵G
این سایکل مانند سایکل ۷۴G می باشد تنها تفاوت آن در جابجایی X وZ
Z(W) X(U) P Q R F 75 G
سایر سیکل‌ها
۱-سیکل مته مرغک زنی:
حالت کلی فرمان Z/W F 83 G
۸۳G : تعریف فرمان
Z/W : مخصات نقطه پایان در جهت محور Z بصورت مطلق یا نسبی
F : پیشروی (FEED)
۲-سیکل خزینه زنی:
حالت کلی فرمان Z/W F P ۸۳G
۸۳ : Gتعریف فرمان
Z/W : مختصات نقطه پایان در جهت محور Z بصورت مطلق یا نسبی
F : پیشروی (FEED)
P : مکث زمانی (میکرون)
۳- سیکل سوراخکاری سوراخهای عمیق
حالت کلی فرمان Z/W F P Q ۸۳ G
۸۳G : تعریف فرمان
Z/W : مختصات نقطه پایان در جهت محور Z بصورت مطلق یا نسبی
F : پیشروی (FEED)
P : مکث زمانی (میکرون)
Q : مقدار بار در هر کورس
۴- سیکل قلاویز زنی:
حالت کلی فرمان Z/W P F 83 G
۸۳G : تعریف فرمان
Z/W : مختصات نقطه پایان در جهت محور Z بصورت مطلق یا نسبی
P : مکث زمانی (میکرون)
F : گام F = S
5- سیکل بوقوکاری
حالت کلی فرمان Z/W P F 83 G
۸۳G : تعریف فرمان
Z/W : مختصات نقطه پایان در جهت محور Z بصورت مطلق یا نسبی
F : پیشروی (FEED)
P : مکث زمانی (میکرون)
مثال
مطلوب است :
۱- مته مرغک زنی با ابزارشماره ۵T
۲- سوراخ کاری با ابزار شماره ۶T